Jak zadbać o suchą skórę twarzy?

W dermatologii wyodrębnia się cztery typy cery – normalną, tłustą, mieszaną, a także suchą. Każdy z tych rodzajów skóry wymaga odrębnej pielęgnacji. W jaki sposób radzić sobie ze skórą suchą i jak zadbać o nią od środka?

Skóra jest największym organem człowieka. Rozłożona, zajęłaby powierzchnię od 1,5 do 2 m². Grubość skóry waha się od 0,5 mm do 4 mm w zależności od okolic ciała, ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe i urazy, które powodują powstanie blizn i zrogowaceń. Na wygląd skóry wpływ ma wiele czynników, przy czym największe znaczenie mają:

• ogólny stan zdrowia;
• wiek;
• płeć;
• czynniki zewnętrzne.

Podstawowym zadaniem skóry jest stworzenie bariery i ochrony przed niekorzystnym wpływem czynników środowiskowych [1].

Pojęcie suchej skóry jest używane na określenie stanu, który objawia się nadmiernym złuszczaniem i szorstkością powierzchni naskórka, podrażnieniami oraz tendencją do pękania. Skóra sucha bywa też cechą osób całkowicie zdrowych, ale zawsze ma związek z utratą wody gromadzonej w warstwie rogowej skóry [1]. O suchości skóry można mówić wtedy, gdy zawartość wilgoci w niej spadnie poniżej 10% i naskórek zaczyna tracić ciągłość [2].

Niestety, sucha skóra to nie tylko dyskomfort. Jest ona szczególnie podatna na niskie temperatury i wiatr, ale także czynniki chemiczne (np. składniki zawarte w kosmetykach, barwniki i konserwanty). Skóra sucha wymaga właściwej pielęgnacji, w przeciwnym razie szybciej będzie widać na niej oznaki starzenia [1].

Przyczyn suchej skóry może być bardzo wiele [1]. W literaturze dzieli się je na wewnątrz- oraz zewnątrzpochodne. Do tych pierwszych zalicza się m.in. uwarunkowania genetyczne, odwodnienie organizmu i starzenie się skóry w związku z upływem czasu. Z kolei czynnikami zewnętrznymi są:

• czynniki środowiskowe i klimatyczne – skrajne temperatury powietrza, wiatr, przewlekłe działanie promieni UV;
• czynniki zawodowe – narażenie na substancje alergizujące;
• nieprawidłowa pielęgnacja skóry;
• potrzeba zwiększenia spożycia wraz z dietą określonych składników odżywczych, m.in. witaminy A.

Pielęgnacja skóry suchej obejmuje wielokierunkowe działanie mające na celu nawilżenie, stosowanie substancji natłuszczających oraz łagodzących podrażnienia [3].

Pierwsze doniesienia o stosowaniu okładów okluzyjnych w celu pielęgnacji suchej skóry datuje się już na 2300 lat p.n.e. Prawdziwą rewolucję przyniosły jednak badania prowadzone od lat 50. ubiegłego wieku, kiedy zaczęto koncentrować się na preparatach, których celem jest zatrzymanie wody w naskórku. Obecnie w kosmetykach stosuje się wiele różnych substancji, które efektywnie wspierają pielęgnację skóry suchej [3]. Wśród składników o udowodnionym naukowo działaniu można wymienić m.in. [3]:

• alantoinę – humektant zwiększający zawartość wody w macierzy pozakomórkowej, promuje proliferację fibroblastów, wspomaga złuszczanie naskórka i zwiększa gładkość skóry;
• witaminę A – grupa związków regulujących metabolizm komórek naskórka, wspierając uwalnianie czynników transkrypcyjnych i wzrostowych, a także złuszczanie warstwy zrogowaciałej;
• witaminę E – wykazuje silne właściwości przeciwrodnikowe, chroniąc naskórek przed stresem oksydacyjnym oraz pozytywnie wpływa na elastyczność skóry;
• mocznik – w zależności od stężenia wykazuje różne właściwości. Do 10% działa natłuszczająco i nawilżająco, 10-procentowa zawartość redukuje ubytek wody z naskórka, 50-procentowa zawartość mocznika działa złuszczająco.

Idealny krem nawilżający do twarzy to taki, który wspiera utrzymanie poziomu wody w naskórku. Warto zwrócić uwagę przede wszystkim na obecność emolientów zarówno hydrofobowych, jak i hydrofilowych. W zależności od typu mogą one działać na jeden z kilku sposobów, w tym poprzez działanie okluzyjne lub oddziaływanie ze strukturami „cementu międzykomórkowego”. Jednocześnie ważne jest, aby krem nawilżający nie zwiększał przepuszczalności naskórka  [7].

Wybierając krem nawilżający do twarzy, warto stawiać na preparaty, które zawierają jak najwięcej naturalnych składników [8].

Kluczem do dobrze odżywionej i gładkiej skóry jest jej odpowiednie nawodnienie. Najprościej jest zapewnić je, pijąc odpowiednią ilość wody. Prawidłowy stan skóry wspierają ponadto określone składniki odżywcze, które możemy dostarczać wraz z codzienną dietą, m.in.:

• przeciwutleniacze – chronią komórki organizmu przed stresem oksydacyjnym, który przyspiesza procesy starzeniowe; ich bogatym źródłem są m.in. produkty zawierające witaminy C oraz E [4];
• kolagen – stanowi białko budujące tkanki, dlatego warto go suplementować [2];
• witaminę C – bierze udział w syntezie kolagenu, wspierając prawidłowe funkcjonowanie skóry i naczyń krwionośnych [5];
• ceramidy – to grupa lipidów występująca w warstwie rogowej naskórka [6].

W diecie nie powinno zabraknąć także kwasów tłuszczowych nienasyconych omega-3, -6 oraz -9. Ich doskonałym źródłem są tłuste ryby, orzechy czy oliwa z oliwek.

Aminokwasy zawarte w białku kolagenowym stymulują komórki skóry do wytwarzania glikozoaminoglikanów (GAG) oraz kwasu hialuronowego. To silne humektanty, które pomagają zatrzymać wodę w skórze [5]. Poziom kolagenu w organizmie człowieka zmniejsza się wraz z upływem wieku, dlatego warto rozważyć jego suplementację.

1. Wojnowska D. i in.; Sucha skóra – patogeneza, klinika i leczenie; Postępy Dermatologii i Alergologii XX; 2003/2;
2. Czarnecka-Operacz M.; Sucha skóra jako aktualny problem kliniczny; Postępy Dermatologii i Alergologii XXIII; 2006/2;
3. Zielińska A.; Pielęgnacja skóry suchej, podrażnionej i atopowej; Farmakoterapia 2023'06 | Vol. 33 (385);
4. Bernat M. i in.; Składniki aktywne w kosmetykach przeciwstarzeniowych; Kosmetologia Estetyczna 6 / 2016 / vol. 5;
5. Jabłońska M. J.; Wpływ doustnej suplementacji kolagenu na kondycję skóry; Suplementacja VOL 31 NR 03/04'21 (358/359);
6. Wiśniowska J. i in.; Ceramidy – budowa i ich znaczenie w warstwie lipidowej naskórka; Kosmetologia Estetyczna; 4 / 2019 / vol. 8;
7. Arct J. i in.; Kosmetyki do pielęgnacji skóry suchej; Cosmetology Today 3/2009;
8. Pawlik A. i in.; kosmetyki „naturalne”, „biologiczne” i „ekologiczne”. Gwarancja bezpieczeństwa czy marketing?; Kosmetologia Estetyczna 2 / 2017 / vol. 6.