Zmarszczki – jak powstają? Co stosować na zmarszczki?

Starzenie się organizmu jest nierozerwalnie związane z wieloma procesami dotyczącymi skóry. Staje się ona wiotka, mniej elastyczna, sucha. Klasycznym objawem jest także pojawianie się zmarszczek. Skąd biorą się zmarszczki pod oczami lub zmarszczki na czole? Czy można się ich pozbyć?

Zmarszczki na czole i w innych rejonach twarzy często określane są jako zmarszczki mimiczne, choć w rzeczywistości wyróżnia się ich więcej rodzajów, m.in. grawitacyjne i atroficzne. Powstawanie bruzd wiąże się ze stopniową utratą integralności przez skórę, która „zapada się” i odkształca m.in. w wyniku fizjologicznego zmniejszenia poziomu kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego, które gwarantują integralność i odpowiednią wytrzymałość tkanki łącznej.

Powstawanie zmarszczek na czole powoduje, że z biegiem czasu zmienia się wyraz twarzy danej osoby, która zaczyna wyglądać na zmęczoną bez wyraźnej przyczyny. Można usiłować wygładzić zmarszczki w tym rejonie poprzez stosowanie odpowiednio dobranych dermokosmetyków (np. zawierających kwas hialuronowy lub witaminę C stymulującą produkcję kolagenu) i specjalne rodzaje masażu. Jak jeszcze radzić sobie ze zmarszczkami na czole? Niwelować ich widoczność można poprzez masaż bańką chińską lub tzw. jogę twarzy, czyli zestaw ćwiczeń fizycznych.

U osób w starszym wieku, kiedy zmarszczki na czole są już utrwalone, można rozważyć przeprowadzenie zabiegów z zakresu medycyny estetycznej. 

W rejonie oczu skóra jest wyjątkowo cienka (ma około 0,5 mm grubości) [1], dlatego łatwiej wysycha, a zmarszczki pojawiają się w tym rejonie szybciej niż w przypadku innych obszarów twarzy. Na pojawienie się zmarszczek wokół oczu ma wpływ przede wszystkim utrata kolagenu, choć problem ten dotyczy głównie kobiet. Przemawia za tym m.in. mniejsza niż u mężczyzn ilość gruczołów potowych i łojowych, które przyczyniają się do zachowania elastyczności przez skórę.

Jak wygładzić zmarszczki pod oczami? Sprawdzone metody łagodzenia zmarszczek to nie tylko stosowanie właściwych kosmetyków, ale też ich odpowiednia aplikacja – poprzez wklepywanie, a nie wcieranie. Ważne jest stosowanie preparatów zapewniających ochronę przed słońcem w upalne dni oraz okularów przeciwsłonecznych. Kobiety powinny zwrócić uwagę na sposób, w jaki usuwają makijaż. Warto robić to delikatnie, aby niepotrzebnie nie podrażniać skóry, która w okolicy oczu jest wyjątkowo delikatna.

Zmarszczki przy ustach nazywane są niekiedy zmarszczkami palacza w nawiązaniu do charakterystycznego ułożenia ust podczas zaciągania się papierosem. U osób, które prowadzą niezdrowy tryb życia i często sięgają po używki, mogą pojawić się jeszcze przed 30. rokiem życia, jednak prędzej czy później narażeni jesteśmy na nie wszyscy. Wynika to z faktu, że zmarszczki wokół ust są wynikiem rozciągania tkanek skóry w wyniku naturalnych grymasów wyrażania emocji.

Sprawdzonymi sposobami okazują się w tym przypadku proste ćwiczenia fizyczne, które można wykonać samodzielnie nawet podczas przerwy w pracy. Efekty przynosi np. wymawianie głosek A, O, E, I, U czy zaciskanie ust z jednoczesnym wciągnięciem warg do wewnątrz. W ten sposób usta ulegają napięciu, a mięśnie w tym rejonie są aktywowane. Silniej ingerującym rozwiązaniem będą np. wypełniacze zmarszczek z kwasem hialuronowym.

Zmarszczki są efektem starzenia się skóry i ostatecznie zawsze pojawią się u każdego człowieka, choć ich rozmieszczenie i głębokość są uzależnione od wielu czynników (np. trybu życia, diety, predyspozycji genetycznych).

Pytanie o to, jak opóźnić pojawienie się zmarszczek dotyczy przede wszystkim osób młodych, mniej więcej do 30. roku życia. W tym wieku często wystarczy zadbać o jędrność i odżywienie skóry, dlatego że zmiany dermatologiczne nie są jeszcze zaawansowane. 

W ciele człowieka zidentyfikowano aż 29 typów kolagenu, choć w skórze znajdują się zaledwie dwa spośród nich – typ I oraz typ III [2]. To dzięki nim skóra jest jednocześnie elastyczna i wytrzymała. Stosowanie suplementów diety zawierających kolagen może uzupełnić poziom kolagenu w organizmie.

W ostatnim czasie popularność zyskały peptydy kolagenowe. Dzięki rozbiciu cząsteczek kolagenu na drobne elementy może być on łatwiej przyswajalny. Stosując kolagen, nie można zapominać o zbilansowanej diecie, ruchu i wysypianiu się. Suplementy diety stanowią jedynie uzupełnienie diety i nie zastąpią zdrowego trybu życia.

Kremy na zmarszczki cieszą się dużą popularnością . Rzeczywiście zawarte w nich składniki, jak gliceryna czy monoglicerydy oleju kokosowego skutecznie nawilżają skórę. Problem polega jednak na tym, że robią to „od zewnątrz”, a struktura tkanki powinna być odżywiona również od środka.

Nawet jeśli produkt zawiera kolagen – a często tak jest – jego cząsteczki są zbyt duże, aby przeniknąć przez barierę naskórka i dostać się do skóry właściwej. Na skutek tego efekty mogą być jedynie powierzchniowe. [3]

Suplementy diety i kosmetyki są ważne w dbaniu o kondycję  skóry. Nie powinniśmy jednak zapominać o tym, co jeszcze możemy zrobić dla naszego ciała na co dzień. Jak dbać o skórę przy pomocy domowych sposobów?

Dieta dla skóry powinna zawierać produkty bogate w antyoksydanty. Wspomagają one usuwanie wolnych rodników będących czynnikiem przyspieszającym procesy starzenia się. Do antyoksydantów można zaliczyć m.in.:

• witaminę E oraz C;
• ryboflawinę;
• selen, mangan, miedź i cynk.

Warto także zadbać o nawodnienie organizmu – skóra składa się z wody w około 20%, dlatego uzupełnianie płynów jest bardzo istotne m.in. dla jej wyglądu. [4]

Zadaniem masażu na zmarszczki jest pobudzenie głębokich warstw skóry oraz mięśni twarzy. Z jednej strony tkanka staje się lepiej ukrwiona, z drugiej stymulacja pobudza wydzielanie naturalnego kolagenu i elastyny. Regularne powtarzanie zabiegów rozluźnia skórę twarzy i przywraca jej zdrowy wygląd.

Aby zadbać o kondycję skóry, warto pamiętać o wysypianiu się. Sen pełni rolę regeneracyjną również dla skóry. Negatywne efekty niesie ze sobą stres, palenie tytoniu i spożywanie alkoholu. Istotną rolę w odżywianiu i uelastycznianiu skóry odgrywa dodatkowo aktywność fizyczna. Regularne treningi powodują, że tkanka skórna staje się bardziej elastyczna i lepiej ukrwiona.

1. Grądziel P. i in.; Etiologia oraz możliwości spowalniania procesów starzenia się skóry; Aesthetic Cosmetology and Medicine 1 / 2022 / vol. 11;
2. Czubak, Kamila A., and Halina M. Żbikowska. "Struktura, funkcja i znaczenie biomedyczne kolagenów." Annales Academiae Medicae Silesiensis. Vol. 4. No. 68. 2014.
3. Osika G. i in.; Możliwości opóźniania procesów starzenia się skóry z wykorzystaniem wybranych substancji leczniczych; Kosmetologia Tom 75; nr 7; 2019;
4. Orlitz-Magdziarz J.; Skąd biorą się zmarszczki – czyli jak starzeje się skóra?; BEAUTY FORUM POLSKA 11/2009;
5. Jhawar N, Wang JV, Saedi N. Oral collagen supplementation for skin aging: A fad or the future?. J Cosmet Dermatol. 2020;19(4):910-912.