Tłuszcze możemy podzielić pod względem budowy chemicznej na nasycone, jedno- i wielonienasycone (WNKT). Korzystne zdrowotnie kwasy WNKT dzieli się na 2 podstawowe typy: omega-3 i omega-6.
Roślinne kwasy omega-6 występują w wystarczającej ilości we współczesnej diecie Polaków, choćby pod postacią oleju roślinnego. Natomiast zdecydowanie za niskie jest spożycie kwasów omega-3, przy czym za najbardziej wartościowe uważane są 2 ich rodzaje, występujące przede wszystkim w rybach: kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA), bowiem występują one również w ludzkim mózgu, oczach i sercu.
Kwasy omega-3 roślinne (np. kwas ALA występujący obficie w oleju rzepakowym czy lnianym) muszą być przetwarzane w kwasy DHA i EPA w wątrobie, ale proces ten nie jest wydajny, co powoduje, że nawet 99% tego kwasu pozostaje niewykorzystane w tym procesie i może być spalone.
Najcenniejsze funkcje
Kwasy tłuszczowe DHA i EPA, których źródłem jest fauna i flora morza, spełniają ważną rolę w funkcjonowaniu serca, oczu i mózgu.
DHA gromadzi się przede wszystkim w obszarach mózgu, które są odpowiedzialne za główną aktywność mózgową np. w korze mózgowej gdzie odpowiada za elementy komórkowe istotne dla wytwarzanie energii i przewodzenie nerwowe (mitochondria i synapsy). Dlatego też DHA nazywany jest paliwem dla mózgu. Podobną rolę pełni DHA w siatkówce oczu, gdzie występuje głównie w fotoreceptorach w siatkówce oraz w komórkach soczewki.
EPA wspomaga między innymi prawidłowe przekazywanie impulsów nerwowych w mózgu, oczach i sercu. Z kolei oba kwasy (DHA i EPA) uczestniczą w regulowaniu pracy serca i naczyń krwionośnych, np. ciśnienia krwi i poziomu trójglicerydów.
Dla naszych najdroższych
DHA występuje w znacznych ilościach w naszym mózgu i siatkówce oka, gdzie wbudowywany jest już podczas życia płodowego, zwłaszcza w ostatnich miesiącach ciąży. W czasie, kiedy dziecko dojrzewa w łonie matki, jego mózg rozwija się tak szybko jak nigdy więcej.
Za pośrednictwem pępowiny matka przekazuje swojemu dziecku kwasy tłuszczowe omega-3 zawarte w jej diecie. Łożysko przekazuje do płodu codziennie ok. 50–60 mg DHA. Jeżeli kobieta w ciąży nie spożywa regularnie ryb morskich ani nie stosuje suplementów diety zawierających kwasy DHA i EPA, to jej zasoby omega-3 nagromadzone w organizmie wyczerpują się bardzo szybko.
Zaleca się, aby kobiety w ciąży zażywały dodatkowo co najmniej 200 mg DHA dziennie, oprócz rekomendowanej dawki spożycia 250 mg EPA/DHA. Odpowiada to około 2 dużym porcjom łososia tygodniowo lub 3–4 porcje ryb typu makrela czy śledź.
Przyjmowanie przez matkę kwasu DHA z grupy kwasów tłuszczowych omega-3 przyczynia się do prawidłowego rozwoju oczu i mózgu płodu oraz niemowląt karmionych piersią. Dlatego zalecaną dla dorosłych dzienną dawkę kwasów tłuszczowych omega-3 (ok. 250 mg) należy uzupełnić o dodatkowe 200 mg DHA.
Kiedy dieta kobiety ciężarnej jest bogata w kwasy EPA i DHA, to dostarczane są one także dziecku!
W jadłospisie
Według badań Instytutu Żywności i Żywienia Polacy jedzą zdecydowanie za mało ryb: prawidłowa dieta wymagałaby przynajmniej podwojenia ilości spożywanych ryb morskich. Przy czym znaczny odsetek Polaków w ogóle nie je ryb lub spożywa je sporadycznie.
Spożycie ryb w porównaniu z zaleceniami:
- Zalecane są 2 porcje ryb tygodniowo (ok. 200–250 g), z czego minimum 100 g tłustych ryb morskich (łosoś, śledź, makrela).
- Średnie spożycie wynosi około 100 g ryb tygodniowo (głównie chudych ryb np. tilapia, morszczuk).
Przede wszystkim należy 2 razy w tygodniu włączyć do jadłospisu tłuste ryby morskie. Z tych 2 posiłków, co najmniej 1 powinien zawierać łososia, makrelę, śledzia, pstrąga hodowlanego lub sardynki – świeże, mrożone lub w postaci konserwy.
W kapsułkach
Codzienną dawkę można też zapewnić stosując produkty Omega-3 zawierające olej z ryb. Poza tym częściej powinno sięgać się po olej lniany, rzepakowy i oliwę z oliwek, ponieważ zawierają one roślinne kwasy tłuszczowe omega-3. Zasilanie organizmu w kwasy EPA i DHA pochodzące z ryb jest jednak bardziej efektywne, niż kiedy ich źródłem jest olej roślinny (typu ALA).
Preparaty najwyższej jakości, takie jak Doppelherz aktiv Omega-3 Forte, Doppelherz aktiv Mama i Doppelherz aktiv Mama PREMIUM stanowią dobre i bezpieczne źródło kwasów omega-3 dla zapewnienia prawidłowej budowy i funkcjonowania mózgu, oczu i serca zarówno dzieci jak i dorosłych. Doppelherz aktiv Omega-3 z uwagi na mniejsze kapsułki może być łatwiej stosowany przez dzieci w wieku szkolnym i osoby starsze.